SPRAWY SPOŁECZNE ORAZ ZDROWIE
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Hajnówki. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Miejskiej Hajnówka na lata 2013-2021;
Program Wspierania Rodziny w Gminie Miejskiej Hajnówka na lata 2019-2021;
Karta Dużej Rodziny Hajnowskiej;
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2015-2021;
Program Przeciwdziałania Narkomanii Miasta Hajnówka na lata 2021-2023;
Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2021.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny:
36 137 026 zł
-1,59%
do roku 2020
Stabilny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2021 r. wiąże się z utrzymaniem wydatków Gminy Miejskiej Hajnówka na wypłatę świadczeń wychowawczych. Dla porównania warto wskazać, że w 2020 r. na ten cel wydatkowano 17,6 mln zł podczas gdy w 2021 r. wydatki te wyniosły 17,5 mln zł. W 2021 r. dokonywano wypłaty świadczeń wychowawczych na podstawie wniosków złożonych w roku 2020. Rozpatrywano również wnioski na nowonarodzone dzieci.
29 071 989 zł
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
1 851 625 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie MOPS
696 784 zł
Wartość zadań zrealizowanych z dofinansowaniem (wydatki z dotacji UE)
Świadczenia wsparcia materialnego w 2021 r.
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2021 r.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
W 2021 r. wykonywanie najistotniejszych działań w zakresie pomocy społecznej można było pogrupować według pięciu obszarów:
systemu finansowego wsparcia rodzin;
pomocy w długotrwałej lub ciężkiej chorobie;
likwidacji barier funkcjonalnych dla osób niepełnosprawnych;
ograniczaniu skutków bezrobocia;
przeciwdziałaniu uzależnieniom.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Hajnówce w 2021 r. były ubóstwo, bezrobocie oraz niepełnosprawność. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli w pozycjach ubóstwo, bezrobocie i długotrwała lub ciężka choroba). Aby uzyskać pomoc ze strony MOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że w 2021 r. powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej, choć zauważalny jest spadek liczby rodzin potrzebujących wsparcia w 2021 r. W 2021 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 695 rodzin, a niepieniężnymi 162 rodziny. Pracę socjalną świadczono wobec 629 rodzin.
Miejski OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ
Obecna struktura organizacyjna Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2021 r. MOPS wydatkował 33.590.507,29 zł, z czego większość środków pochodziła ze źródeł zewnętrznych (w głównej mierze w formie dotacji na realizację zadań zleconych).
W trakcie 2021 r. MOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki ze źródeł zewnętrznych w ramach ogłaszanych konkursów i programów tj. "Posiłek w szkole i w domu na lata 2019-2023", "Pomoc Żywnościowa 2014-2020", "Wsparcie finansowe zadań i programów realizacji zadań pomocy społecznej", "Hej do przodu", czy "Rozwój systemu usług opiekuńczych na terenie Miasta Hajnówka". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej MOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak
całoroczna zbiórka odzieży, sprzętu gospodarstwa domowego, mebli, zabawek, które następnie trafiają do osób potrzebujących;
zbiórka żywności w największych sklepach Miasta Hajnówka w ramach ogólnopolskiej zbiórki żywności organizowanej przez Federację Polskich Banków Żywności;
Wydawanie skierowań na żywność w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014-2020, Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD);
organizacja i koordynowanie punktu konsultacyjnego,
prowadzenie Warsztatów Terapii Zajęciowej;
organizacja działań ukierunkowanych na dostarczenie zestawów wigilijnych dla podopiecznych MOPS w Hajnówce;
reintegracja społeczno-zawodowa w ramach Klubu Integracji Społecznej "Kurnik".
wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2021 r.
Dzienny Dom Pomocy
W dniu 28 stycznia 2021 r. nastąpiło oficjalne otwarcie Dziennego Domu Pomocy w Hajnówce. Celem otwarcia Dziennego Domu Pomocy jest zapewnienie usług społecznych o wysokim standardzie. Docelowo Dzienny Dom Pomocy przystosowany jest do objęcia wsparciem 20 uczestników znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, samotnych, emerytów i rencistów, którzy ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych. Placówka zapewnia szeroki wachlarz wsparcia w postaci terapii zajęciowej, zajęć rekreacyjnych i kulturalno-oświatowych oraz ćwiczeń usprawniających. Dodatkowo uczestnicy zajęć mają zapewnione dwa posiłki dziennie podczas pobytu, a także zostali objęci wsparciem psychologa i radcy prawnego.
Środki finansowe na rozbudowę, wyposażenie oraz funkcjonowanie pochodziły z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 i zostały pozyskane w ramach projektów: "Utworzenie Domu Dziennej Pomocy w Hajnówce" oraz "Rozwój systemu usług opiekuńczych na terenie Miasta Hajnówka".
warsztat terapii zajęciowej
Warsztat Terapii Zajęciowej przy Parafii Św. Trójcy w Hajnówce jest placówką pobytu dziennego, w której rehabilitacja społeczna i zawodowa w 2021 r prowadzona była dla 35 uczestników. Do placówki uczęszczają osoby powyżej 18-go roku życia posiadające aktualne orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym bądź znacznym oraz z odpowiednim wskazaniem do terapii zajęciowej. Głównym celem warsztatu jest podtrzymywanie i rozwijanie u uczestników umiejętności możliwie niezależnego, samodzielnego funkcjonowania w życiu codziennym oraz umiejętności i sprawności niezbędnych do aktywnego spędzania czasu i udziału w życiu społecznym, podejmowania sensownego zajęcia, a także podjęcia pracy. Cel ten jest realizowany m.in. przez rozwijanie umiejętności życia codziennego oraz zaradności osobistej, przygotowania do życia w środowisku społecznym (poprzez rozwój umiejętności planowania, komunikowania się, dokonywania wyborów, decydowania o swoich sprawach itp.), poprawę kondycji psychicznej, rozwijanie umiejętności przy zastosowaniu różnych technik terapii zajęciowej, rozwijanie psychofizycznych sprawności oraz specjalistycznych umiejętności zawodowych niezbędnych w pracy. Działalność ośrodka pozwala osobom z niepełnosprawnościami uczestniczyć w zorganizowanych formach zajęć, nawiązywać znajomości, przyjaźnie, rozwijać zainteresowania.
Aby rehabilitacja przynosiła jak najlepsze efekty, zajęcia warsztatowe przeplatane są różnego rodzaju zajęciami dodatkowymi, np.: udział w konkursach, przeglądach, wydarzeniach kulturalno-rozrywkowych, spotkaniach integracyjnych, wycieczkach, imprezach sportowo-rekreacyjnych.
Hej do przodu
Projekt pt. "Hej do przodu” to przedsięwzięcie Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Hajnówce, którego celem jest podniesienie aktywności społeczno-zawodowej oraz szans na zatrudnienie osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Wykorzystując instrumenty aktywnej integracji oraz koncentrując się na indywidualnym podejściu do każdej osoby uczestniczącej w projekcie podejmowane są niestandardowe działania, które rzadko wykorzystywane są przez ośrodki pomocy społecznej w walce z wykluczeniem społecznym.
Realizacja projektu rozpoczęła się w 2019 r. a zakończy w 2022 r. W ramach realizowanego przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce projektu w 2021 r., wydatkowano kwotę: 139.650,77 zł.
Posiłek w szkole i w domu
Wsparcie dla mieszkańców Hajnówki polegało na zapewnieniu jednego gorącego posiłku dziennie osobom nie mogącym go przygotować we własnym zakresie ze względu na wiek, chorobę, niepełnosprawność, brak środków finansowych czy warunków do przygotowania posiłku.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej realizował program w dwóch formach tj. w naturze w ramach przyznanego gotowego posiłku, a dla osób wymagających stosowania szczególnej diety w formie zasiłku celowego. Posiłki wydawano w placówkach oświatowych. Łącznie, Programem objętych zostało 1.285 osób, w tym 273 osoby skorzystały z obiadów.
Ogólny koszt programu wyniósł 1.237.212,46 zł, z czego dotacja z budżetu państwa wyniosła 80% tej kwoty tj. 988.912,46 zł, natomiast udział własny miasta stanowił 20% , tj. kwota 248.300,00 zł.
Klub Integracji Społecznej "Kurnik"
Głównym celem projektu jest aktywizacja zawodowa i społeczna 45 osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z terenu Miasta Hajnówka poprzez świadczenie usług reintegracji społeczno-zawodowej. Projekt swoim zasięgiem obejmuje społeczność lokalną zaś grupą docelową są osoby zamieszkałe w Hajnówce, które ze względu na niekorzystną sytuację społeczno-zawodową są zagrożone ubóstwem i wykluczeniem społecznym.
W ramach zrealizowanych działań wydatkowano kwotę 43.081,50 zł. Środki te stanowią opłatę za pokrycie usług psychologicznych, prawnych, doradztwa zawodowego dla beneficjentów, opłatę za polisę ubezpieczeniową uczestników projektu oraz wydatki na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w realizację projektu: kierownika oraz pracowników socjalnych.
rozwój usług opiekuńczych
Projekt, którego głównym celem był wzrost aktywności życiowej 20 niesamodzielnych mieszkańców Miasta Hajnówka poprzez udział w usługach opiekuńczych oraz innych formach wsparcia wzmacniających aktywizacje społeczną. Projekt swoim zasięgiem obejmuje społeczność lokalną zaś grupą docelową są osoby zamieszkałe w Hajnówce, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokojeniu niezbędnych potrzeb życiowych.
W ramach realizowanych zadań w 2021 r., wydatkowano kwotę: 320.020,05 zł. Poniesiono wydatki na wynagrodzenia 4 zatrudnionych pracowników, w tym: 2 opiekunów, 1 terapeuty, 1 koordynatora - kierownika. Poniesiono również wydatki m.in. na zakup środków dydaktycznych, zakup obiadów dla uczestników DDP, zatrudnienie psychologa, opłacenie czynszu i energii.
Świetlica socjoterapeutyczna
Przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Hajnówce funkcjonuje Świetlica Socjoterapeutyczna. Działania podejmowane w 2021 r. stanowiły kontynuację wsparcia mieszkańców m.in. w zakresie zapewnienia opieki wychowawczej po zajęciach szkolnych, pomocy w rozwiązywaniu trudnych sytuacji życiowych, czy organizowaniu zajęć z elementami socjoterapii, wyrównawczych oraz korekcyjno-kompensacyjnych. Podobnie, jak w poprzednich latach, także przez niemal cały 2021 r. w ramach działalności Świetlicy Socjoterapeutycznej zadbano o organizację imprez oraz zajęć okolicznościowych. Na szczególną uwagę zasługuje kolejna edycja Wakacji w Świetlicy, które rozpoczęły się spotkaniem z pracownicami Komendy Powiatowej Policji w Hajnówce oraz Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Hajnówce. Ponadto, zorganizowano także wyjścia do Rodzinnej Strefy Zabaw, Parku Miejskiego, Nadleśnictwa Hajnówka, Hajnowskiego Domu Kultury na wystawę ,"Haftu i koronki" oraz na Międzynarodowy Festiwal Teatralny Wertep. Natomiast w ramach projektu ,"Organizacja czasu wolnego dla dzieci i młodzieży podczas wakacji - Akcja Lato 2021", w dniu 30 lipca zorganizowana została wycieczka do Augustowa.
zdrowie
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych miasta, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże, szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Cyklicznym przedsięwzięciem realizowanym przez miasto były zadania określone w ramach programów rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniały one tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2021 r. wyniosły blisko 500 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na dofinansowanie działalności Hajnowskiego Stowarzyszenia Abstynentów i Rodzin, Klubu "DĄB".
Przebieg AKCJI SZCZEPIEŃ
Rok 2021 był kolejnym, w którym mieszkańcy Hajnówki zmagali się z epidemią choroby COVID-19. Z tego względu, podjęto realizację działań zmierzających do zapewnienia mieszkańcom dostępności do usług w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia. W związku z realizacją Narodowego Programu Szczepień Ochronnych przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 w 2021 r. na terenie Hajnówki dostępne były punkty, w których wykonywano szczepienia przeciwko COVID-19.
Działania burmistrza, radnych oraz pracowników miejskich instytucji skupiały się na stworzeniu możliwości do zaszczepienia przeciw COVID-19 oraz zaangażowania w akcję promocyjną szczepień przeciw COVID-19. W ramach podjętych wysiłków opracowywano, aktualizowano i zamieszczano materiały związane z Narodowym Programem Szczepień przeciw COVID-19 na stronie internetowej miasta. Ponadto, mieszkańcy Hajnówki mogli zgłaszać potrzebę zapewnienia transportu do najbliższego punktu szczepień. Efektem podjętych działań było zaszczepienie blisko 10 tys. mieszkańców Hajnówki.
Na rzecz ochrony zdrowia, w 2021 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.